/11/
EXERCITATIO III
Dei providentia quid sit.
Divus Thomas sic describit: «Rationem
ordinis rerum in finem». Perabsurde
tamen, Aureoli iudicio. Ratio enim ordinis in
finem est id, quod in rebus providet Deus.
Providentia vero non est id quod providetur,
sed actus providentis, ut innuit Boëtiana
definitio: «Providentia est ipsa divina
ratio in summo omnium principe constituta,
quae cuncta disponit».
Ludovicus Vives ita delineat: «Voluntatem
consilio universa gubernantem». At
inscitissime, meo iudicio; nam et ante mundi
creationem erat providentia sine gubernatione.
Praeterea consilio non eget Deus
tanquam medio, aut instrumento, aut idea
ad gubernandum. Tam impia est vox in
divinis consilium, quam pluralitas Deitatis.
Non disceptat, non ratiocinatur, non
proponit, non colligit, non cum alio confert,
non ab ullo accipit. Quare ingenue fateor
ne verbum quidem illud praevidere
Dei convenire omnipotentiae nisi quoad nostra
mutila intellectione metimur infinitatem.
Nobis quidem, quibus est futurum, praevisio